Het eerste kwartaal van het jaar (bestaande uit januari, februari en maart) zit vol met tradities en eetgewoonten die warmte en gezelligheid brengen in de koude wintermaanden.
Januari
Nieuwjaar (1 januari)
Het nieuwe jaar begint altijd met een knal. Vuurwerk verlicht de lucht en overal klinken de geluiden van feestvierende mensen. Voor mij is het hoogtepunt van deze dag altijd de oliebollen. Mijn opa maakte de beste oliebollen, gevuld met rozijnen en bestrooid met een dikke laag poedersuiker. Tegenwoordig bak ik mijn eigen oliebollen of haal ik de beste oliebollen bij de bakker. Het is een traditie om samen met de familie rond middernacht oliebollen te eten en te proosten op het nieuwe jaar. Deze zoete start van het jaar symboliseren geluk en overvloed.
De oorsprong van oliebollen is niet helemaal duidelijk, maar ze worden al sinds de middeleeuwen in Nederland gegeten. Een hypothese is dat ze zijn geïntroduceerd door Sefardische Joden die tijdens de Spaanse Inquisitie naar Nederland vluchtten. Zij brachten hun recepten voor gefrituurde deegballen mee, die lijken op de huidige oliebollen.
Driekoningen (6 januari)
Driekoningen, ook wel Epifanie genoemd, is een christelijke feestdag die de aanbidding van het pasgeboren kind Jezus door de drie wijzen uit het oosten herdenkt. Deze wijzen, Caspar, Melchior en Balthasar genoemd, brachten geschenken van goud, wierook en mirre. Het feest ontstond in de vierde eeuw in het oosters christendom en werd later overgenomen door de Latijnse Kerk.
In Nederland wordt Driekoningen gevierd met het bakken van een speciale taart waarin een boon of een klein figuurtje wordt verstopt. Degene die dit vindt, wordt gekroond tot koning of koningin voor de dag.
Verloren Maandag
Verloren Maandag is een traditie die ik heb leren kennen in het zuiden van Nederland. Op de eerste maandag na Driekoningen eet men worstenbroodjes en appelbollen. Het zijn eenvoudige, maar heerlijke gerechten die perfect passen bij een koude winterdag.
Seizoensgebonden Eetgewoonten
In januari vind je boerenkool, spruiten en knolselderij. Er gaat niets boven een stevige stamppot om je op te warmen na een koude dag buiten. Appels en peren zijn volop verkrijgbaar en worden vaak gebruikt in desserts en gebak. Een warme appeltaart met kaneel is voor mij de ultieme wintertraktatie. Met een beetje warme vanillesaus is dit helemaal een winnaar.
Wild en Vis
Januari is ook een geweldige maand voor wild en vis. Gerechten met hert, wild zwijn en fazant zijn rijk en smaakvol, perfect voor een feestelijke maaltijd. Ook vis zoals kabeljauw en schelvis zijn in het seizoen en worden vaak geserveerd in heerlijke, hartige gerechten.
Februari
Valentijnsdag (14 februari)
Februari brengt de liefde in de lucht met Valentijnsdag. Hoewel het niet een traditionele Nederlandse feestdag is, wordt het steeds populairder. Mensen geven elkaar bloemen, chocolade en kaarten om hun liefde te tonen. Een romantisch diner met gerechten zoals oesters, champagne en chocoladefondue is een geliefde manier om deze dag te vieren.
Carnaval
Carnaval is een van de meest uitbundige feesten in Nederland, vooral in de provincies Limburg en Noord-Brabant. Het feest begint op de zaterdag voor Aswoensdag en duurt tot en met Vastenavond (dinsdag). Mensen verkleden zich in kleurrijke kostuums, nemen deel aan optochten en feesten uitbundig. Typische carnavalsgerechten zijn worstenbroodjes, erwtensoep en spek met bonen.
Seizoensgebonden Eetgewoonten
Februari is een maand waarin we nog steeds genieten van wintergroenten zoals boerenkool, knolselderij en pastinaak. Ook schorseneren, een vergeten groente die lijkt op asperges, zijn in deze maand in het seizoen. Deze groenten worden vaak verwerkt in stoofschotels en soepen, die perfect zijn voor koude dagen. Een stoofschotel maak ik zelf vaak ik grote hoeveelheden zodat ik porties in mijn vriezer kan laten landen.
Maart
Vastenperiode
Na de uitbundige viering van Carnaval begint de vastenperiode op Aswoensdag, die in 2025 op 5 maart valt. Deze periode van 40 dagen, tot aan Pasen, is een tijd van bezinning en soberheid. Traditioneel wordt er algeheel minder gegeten, dierlijke producten worden vermeden en wordt er vaak gekozen voor eenvoudige sobere maaltijden. Het is een tijd waarin mensen zich voorbereiden op het paasfeest door te vasten en te reflecteren. De vastentijd heeft zijn wortels in de vroegchristelijke traditie en is bedoeld als een periode van spirituele voorbereiding op Pasen.
Nationale Pannenkoekendag
Op de laatste vrijdag van maart vieren we Nationale Pannenkoekendag. Deze dag werd in 2007 geïntroduceerd door Koopmans en Tefal met als doel zoveel mogelijk ouderen blij te maken met zelfgebakken pannenkoeken. Op veel scholen gaan kinderen aan de slag om pannenkoeken te bakken voor ouderen, een mooi gebaar dat jong en oud samenbrengt. De pannenkoek heeft een lange geschiedenis en werd oorspronkelijk gebakken om restjes meel en melk op te maken
Seizoensgebonden Eetgewoonten
Maart markeert het begin van de lente, en dat betekent dat er langzaam weer meer variatie komt in de seizoensgroenten. Naast de wintergroenten zoals rode kool en knolselderij, komen er ook lichtere groenten zoals veldsla en winterpostelein beschikbaar. Deze groenten zijn perfect voor frisse salades en lichtere gerechten die passen bij het veranderende seizoen.
Het eerste kwartaal van het jaar in Nederland is vol tradities en eetgewoonten die de kou van de winter verzachten en mensen samenbrengen. Of het nu gaat om het delen van een schaal oliebollen op Nieuwjaarsdag, het vieren van Carnaval of het bakken van pannenkoeken op Nationale Pannenkoekendag, deze tradities zorgen voor warmte en gezelligheid.
Heb jij een favoriete traditie of gerecht in deze maanden?
De Twentse Vlam 
Plaats een reactie